Bạn có thể click vào các đề mục bên dưới để trang được cuộn ngay xuống phần đó. Hoặc lướt dần theo chiều dọc.
I. Một dấu mốc kỳ lạ và quan trọng trên hành trình chữa lành
Có thể bạn từng nghe phần nào về hành trình chữa lành của mình trên các bài viết & podcast Chầm Chậm Mà Sống, mình đã từng thử qua vô số các phương pháp trị liệu của đủ các trường phái Đông Tây kim cổ. Vào tầm tháng 08/2023, hành trình của mình rẽ sang một khúc quanh khá lạ lùng. Không thể biết được do đâu, một nguồn năng lượng mạnh mẽ bên trong mình được đánh thức và bắt đầu điều hướng dòng chảy cuộc sống của mình - điều mà sau này mình đặt nickname là “Sufi spirit" (Tinh thần Sufi) vì độ tương đồng trong sự thực hành với người theo đạo giáo Sufi. Nhưng sau này mình gọi đó là “nghệ sĩ chữa lành”, bởi mình không muốn mọi người hiểu nhầm thực hành của mình theo hướng tôn giáo.
Tinh thần này khiến cho mình chỉ muốn làm những thứ như: đọc & làm thơ, nhảy múa, chơi nhạc, phơi nắng, tận hưởng thiên nhiên…mà không muốn làm bất cứ điều gì như trước đây! Cùng với nhiều mối duyên với những nhạc công, nhạc sĩ, người điều phối & trị liệu sử dụng nghệ thuật v.v…liên tục đến làm bạn, mình đã dành một vài tháng để thử nghiệm với cách sống có vẻ thi vị, vô lo này. Đó là những khoảng thời gian hạnh phúc và cực kỳ “xa xỉ" với một người đã duy trì công việc & sự kỷ luật ngay cả khi bị ốm như mình. Thế nhưng, mình đã quy thuận trước dòng chảy cực kỳ mạnh mẽ này và cảm nhận được sự tiến bộ đáng kể trong sức khoẻ. Dù những điều mình làm lúc đó chưa được giới trị liệu “chính thống" công nhận rộng rãi như nhiều phương pháp khác.
Thế nhưng, càng gần về cuối năm 2023 khi mình quay trở về với công việc và các chuyến đi xếp sát nhau, mình đã rơi ra khỏi dòng chảy này và trở lại với guồng quay bận rộn. Kênh Chầm Chậm Mà Sống trong giai đoạn này cũng bị ngưng lại khá nhiều. Theo sau đó, mình đã trải qua một cuộc khủng hoảng hiện sinh, đòi hỏi mình tiếp tục thanh lọc rốt ráo các mô thức trong tư duy & cách thức vận hành của con người cũ. Có những lúc, mình tưởng như không còn chút sức sống nào còn sót lại bên trong, ngoài lượng tối thiểu cần để duy trì sinh tồn. Nhưng le lói bên trong, vẫn có ánh sáng nhận thức bảo rằng mình hãy đối mặt, đừng cố gắng làm gì để khỏa lấp, hay thậm chí để “chạy chữa”. Chỉ cần thuần tuý thả lỏng & quan sát thôi. Mình vào tu viện gần một tháng để có thể làm được điều này. Khi ra khỏi tu viện, mình vẫn tiếp tục quan sát sự trống trỗng đó. Mình không làm gì ngoài những hoạt động khiến cho mình có chút niềm vui và nếu được thì giúp đỡ cho gia đình, cộng đồng.
Và rồi với kim chỉ nam đơn giản của niềm vui thuần tuý, mình dần dần thấy sức sống dần trở lại. Một cái thấy mới dần trở nên rõ ràng với mình: Đánh thức tinh thần Nghệ sĩ Chữa lành (như khởi đầu trong năm 2023) thôi là không đủ, mình cần di chuyển về trung đạo của hai khía cạnh Chiến binh & Nghệ sĩ bên trong mình. Và điều này có thể xảy ra là nhờ mình đã duy trì sự quan sát tỉnh thức của khía cạnh Thiền sư, cho phép mọi thứ được vận hành theo lẽ tự nhiên với tinh thần vô vi, không can thiệp & tìm cách thay đổi gì.
Vừa qua, mình đã đăng ký thực hành khoá huấn luyện Nhà điều phối bộ phương pháp Chữa lành thông qua nhảy múa với Chuyển động cảm thể & Nhảy xuất thần (Somatic Movement, Ecstatic Dance Facilitator Training). Mình đã kết hợp với bộ môn Tắm rừng - vốn đã là sợi chỉ xuyên suốt trong các kỳ nghỉ dưỡng của mình - để tạo nên 5 buổi trải nghiệm cho cộng đồng tại Đà Lạt và sắp tới sẽ trao tặng một buổi thử nghiệm Online, miễn phí cho cộng đồng:
Giới thiệu sơ bộ về nguyên lý trị liệu của bộ môn
Hướng dẫn các nguyên tắc & kỹ thuật căn bản
Trải nghiệm nhảy xuất thần
Hỏi Đáp, chia sẻ sau trải nghiệm
(Sự kiện riêng tư, không ghi hình)
Thương mời bạn đăng ký TẠI ĐÂY
Từ đó, mình đã trở lại với sự hài hoà trong tất cả các khía cạnh quan trọng của mình. Vừa kỷ luật, quyết liệt trong nỗ lực nhưng lại rất hân hoan, thả lỏng, không còn nhu cầu kiểm soát kết quả cuối cùng.
II. Thực hành này là gì?
Trong khi các phương pháp trị liệu tâm lý với lời nói (talk therapy) thường được thực hiện với hoạt động chủ đạo của Tâm, phương pháp trị liệu cảm thể (somatic therapy) được thực hiện thông qua những bài tập để bạn “trò chuyện" trực tiếp với Thân. Cuộc trò chuyện phi ngôn từ này dựa trên nền tảng cho rằng cơ thể là nơi tích trữ những tổn thương, sang chấn, căng thẳng, và nhiều trạng thái chưa được xử lý khác. Vì vậy, cần có những cách thức cho phép những trạng thái này được “đi lên", biểu lộ và cuối cùng là giải phóng mà không cần thông qua việc phải diễn giải bằng ngôn từ. Bộ công cụ của chuyển động cảm thể rất phong phú.
Nhảy xuất thần (Ecstatic Dance) là một bộ môn chuyển động mang tinh thần tự do & tích hợp nhiều kỹ thuật cảm thể để hỗ trợ giải phóng bế tắc trên tất cả các cấp độ thân-tâm-năng lượng. Trạng thái “xuất thần" (ecstatic) đạt đến thông qua thuật giả kim giữa các yếu tố:
Chuyển động tự do, tập trung vào cảm nhận và quan sát bên trong
Hơi thở ý thức
Âm nhạc & âm giọng
Các yếu tố mang tính cảm thể này được phối hợp với các kỹ thuật huyền môn truyền thừa từ lâu đời, tạo nên một sự phối trộn Đông Tây kim cổ hài hoà. Từ cửa ngõ thân thể, tác động giải phóng lan toả lần lượt lên các lớp cảm xúc-tinh thần và năng lượng.
Sau khi trải qua toàn bộ bài nhảy, các trung tâm năng lượng (luân xa) bên trong cơ thể dần được kích hoạt và điều hoà. Bạn có thể sẽ cảm nhận được sự “thông tắc" sâu sắc, một dấu hiệu trở lại của dòng chảy sự sống đầy mạnh mẽ vốn có bên trong bạn. Đừng để từ “xuất thần" (ecstatic) khiến cho bạn cảm tưởng như mình sẽ bị mất ý thức & có cảm giác kém an toàn. Thực hành nhảy xuất thần sẽ đưa bạn đến với ý thức sáng tỏ, chân thực hơn bao giờ hết bởi nó yêu cầu bạn liên tục lắng nghe và làm việc cùng với những gì đang biểu lộ ngay bây giờ và ở đây - ở thực tại này.
Ngày nay, trị liệu tâm lý dựa trên tiếp cận cảm thể (Somatic Psychotherapy) đang ngày càng được công nhận và tích hợp vào thực hành sẵn có của các liệu pháp khác. Về bản chất, cách tiếp cận này khá tương đồng với thực hành thiền quán, đặc biệt là niệm thân & niệm thọ trong thực hành Tứ niệm xứ (Vipassana).
Với mình, đây là một điểm nhắc nhở quan trọng để duy trì thực hành vốn có theo cách thức linh hoạt, cả trong trạng thái tĩnh & động. Thậm chí trong một số giai đoạn, đây chính là thực hành thiền động mà mình chọn để thay thế cho thực hành thiền tĩnh. Bên cạnh đó, còn có thiền đi, yoga, khí công và thực hành thiền trong lúc làm việc nhà.
III. Những thực hành này dành cho ai? Hiệu quả ra sao?
Khác với các bộ môn nhảy mang tính biểu diễn, Nhảy xuất thần có thể dành cho bất cứ ai bởi nó không yêu cầu kỹ thuật vũ đạo, thể lực, trình độ, thiên hướng v.v…hay bất cứ “nền tảng" nào mà bạn nghĩ mình cần có. Miễn là bạn còn sống, còn thở, còn có cơ thể này!
Từ “cảm thể" (somatic) mang nghĩa khá chung chung chỉ về cảm nhận nội quan của cơ thể, nó có thể phối hợp với một số cụm từ khác để chỉ đến mục đích thực hành cụ thể hơn. Tuỳ thuộc vào cụm từ đứng đằng sau đó mà nó có thể mang quy định hay chỉ dấu về giới hạn thực hành. Bạn có thể bắt gặp “giáo dục cảm thể" (somatic education), “trải nghiệm cảm thể” (somatic experiencing), “liệu pháp cảm thể" (somatic therapy)...
Khác với các bộ môn nhảy mang tính biểu diễn, Nhảy xuất thần có thể dành cho bất cứ ai bởi nó không yêu cầu kỹ thuật vũ đạo, thể lực, trình độ, thiên hướng v.v…hay bất cứ “nền tảng" nào mà bạn nghĩ mình cần có. Miễn là bạn còn sống, còn thở, còn có cơ thể này! Chỉ cần lưu ý là bộ môn này - như nhiều hình thức khác - sẽ KHÔNG thay thế cho toàn bộ hoặc một phương pháp trị liệu nào mà có thể bạn đang sử dụng để chữa bệnh. Nó mang tính bổ trợ và cần được tích hợp với các mảnh ghép khác như dinh dưỡng đúng, luyện tập đều đặn, gần gũi thiên nhiên v.v… Bạn nên hỏi ý kiến của nhà chuyên môn nếu có băn khoăn về độ phù hợp với trường hợp sức khoẻ của riêng mình.
Vốn biết là không thể mang kết quả của cá nhân để kết luận cho tất cả, mình đang thực hành điều phối liên tục (online lẫn offline, cho cộng đồng chung lẫn nội bộ) để quan sát và ghi nhận kết quả của nhiều người thực hành khác. Các phản hồi thực tế phổ biến nhất ghi nhận được là: “ cảm thấy được khai phóng, rất đã, rất thông suốt", thấy “lên năng lượng, vững vàng, thư thái hơn nhiều” sau khi thực hành.
"Mình có xu hướng thích “tĩnh” nhiều hơn “động”
Nhưng, hôm nay mình cảm thấy rất “Phê” vì được chuyển động uyển chuyển, nhịp nhàng,… khi được trải nghiệm một chút bộ môn Ecstatic Dance theo sự hướng dẫn của em Nam Phương. Biết ơn em thật nhiều nè!
Một buổi sáng thứ 7 tuyệt vời! Được quẩy hết mình, được xả hết năng lượng căng thẳng,.. sau 1 tuần!"
(Phản hồi của Health Coach Mỹ Hạnh sau 1 buổi thực hành Ecstatic Dance)
Theo Harvard Health Publishing, liệu pháp cảm thể có thể giúp làm giảm bớt:
Rối loạn căng thẳng sau chấn thương (PTSD)
Các dạng đau buồn phức tạp
Trầm cảm
Lo lắng
Vấn đề về lòng tin và sự thân mật
Vấn đề về lòng tự trọng.
Đau đớn, căng cơ
Lo lắng và các biểu hiện khác của căng thẳng, chẳng hạn như giấc ngủ bị gián đoạn hoặc không thể tập trung
Dù chưa được biết đến rộng rãi như nhiều liệu pháp phổ biến khác của Tâm lý học truyền thống, liệu pháp cảm thể đang dần được các nhà chuyên môn ở nhiều lĩnh vực trị liệu, giáo dục, nghệ thuật biểu đạt v.v… công nhận và chú ý nhiều hơn. Đã có những trung tâm nghiên cứu hay phân khoa riêng của các trường Đại học lớn (chủ yếu ở Mỹ, châu Âu) được thành lập để nghiên cứu riêng về tiềm năng của Nhảy múa & trị liệu cảm thể. Ở Mỹ, có Hiệp hội Tâm lý trị liệu cơ thể Hoa Kỳ (USABP) được thành lập từ năm 1996, với sự tham gia của một số nhà nghiên cứu tiên phong mà mình theo học trong một chương trình đào tạo khác là Chữa lành Nâng cao về Sang chấn như Peter Levine.
Một nghiên cứu tiêu biểu về tiềm năng chữa lành thông qua trị liệu cảm thể rất được chú ý ở Mỹ đã được xuất bản ở Việt Nam là cuốn “Sang chấn tâm lý - Hiểu để chữa lành" (The body keeps the score), của thầy Bessel van der Kolk. So sánh tên gốc của tiếng Anh nhấn mạnh về body (thân) trong khi tên tiếng Việt nói đến tâm, ta có thể thấy rằng nếu thiếu thực hành, ta vẫn chỉ dừng lại ở học lý thuyết. Số đông thường có thiên hướng chủ yếu sử dụng tâm trí để hiểu về điều mà đáng ra cần được thân nghiệm trực tiếp. Mình từng nghe phản hồi từ một học viên là sau khi đọc xong, họ cảm thấy hoang mang và bật khóc vì thấy quá rối bời. Mình đã khuyến khích bạn ấy bỏ sách qua một bên để thực hành và tự cảm nhận!
IV. Lưu ý quan trọng trong thực hành
Vì trọng tâm của các thực hành này không nhấn mạnh vào hoạt động của trí năng như thu thập kiến thức & diễn giải thông qua ngôn từ, bạn nên thử trải nghiệm để thực sự cảm nhận. Và như bao thực hành khác, mỗi người có thể cần thời gian khác nhau và mức độ tập khác nhau để quan sát và cảm nhận hiệu quả.
Các nguyên tắc quan trọng của Nhảy xuất thần:
Nhảy tự do, không gò bò theo khuôn mẫu vũ đạo nào: Dù mình sẽ hướng dẫn vài kỹ thuật căn bản, nhưng đó sẽ là sự gợi ý hơn là chỉ đạo. Nếu cơ thể bạn muốn làm khác đi, hãy tin tưởng đi theo hướng dẫn của nó mà đừng dừng lại để cân nhắc tính “hợp lý". người điều phối như mình vẫn ở đó để quan sát và đảm bảo an toàn cho bạn.
Chuyển động cảm thể: Bạn cần dịch chuyển trọng tâm chú ý từ tâm đến thân. Mình hay nói vui là “đi từ não xuống bụng” (hay phần thân bên dưới nói chung), bắt đầu quan sát các cảm giác, cảm xúc nảy sinh bên trong. Thay vì nghĩ phải làm gì tiếp theo, bạn dần học cách chuyển động dựa trên dẫn dắt mang tính trực giác từ bên trong.
Hơi thở ý thức: Trong suốt thực hành bạn cần duy trì ý thức nhận biết về hơi thở. Các kỹ thuật thở sẽ được pha trộn xuyên suốt bài nhảy. Thường bạn sẽ được hướng dẫn hít vào qua mũi để điều hướng sự tập trung & thở ra qua miệng để giải phóng bế tắc, căng thẳng và độc tố.
Thanh dẫn khí (sound moves energy): Một lý do khiến nhiều người ngại cảm nhận/ lắng nghe cơ thể là vì nó chứa đựng nhiều đau đớn, căng thẳng mà họ chưa muốn đối diện. Khi kết hợp âm giọng, âm nhạc với sự chú ý với từng phần khác nhau của cơ thể, việc này trở nên dễ dàng thông suốt hơn. Bên cạnh đó, các kỹ thuật sử dụng âm thanh trong bài nhảy hỗ trợ “mở khóa” các luồng năng lượng nặng nề cất chứa sâu bên trong cơ thể, đưa nó lên bề mặt và giải phóng nó ra trong trường năng lượng chung.
V. Lời mời gọi
“Hãy đến để mà xem" - một Mẹ bề trên đã trích lời của Chúa Giêsu khi nghe mình mời gọi mọi người đến với thực hành thiền. Cũng như vậy trong truyền thống Đạo Bụt, đức Bụt Thích Ca cũng từng nói rằng đừng tin ngay chỉ vì ai đó - dù là người bạn kính trọng, hâm mộ - nói như vậy.
Trên tinh thần phi tôn giáo và nhấn mạnh vào thực chứng, mình thương mời các bạn cởi mở đến thực hành và tự cảm nhận bước đầu với trải nghiệm:
CHUỖI SỰ KIỆN "ĂN MỪNG SỰ SỐNG"
[Online - Sáng 19/10] Giải phóng tắc nghẽn với Ecstatic Dance & Somatic Movements: https://bit.ly/online_ED
[Offline Đà Lạt - Sáng 20/10] Trải nghiệm Tắm rừng và Nhảy xuất thần: https://bit.ly/offline_ED
[Offline Đà Lạt | 13 - 17/11] Retreat ALIVE - "Khi nào ta thực sự được sống?": https://bit.ly/alive-retreat
Dòng chảy đã khơi nguồn, mời bạn cùng tới đây hòa nhịp, trong tự do và hân hoan
Comments